Liberter Komünistlerin Örgütsel Platformu

Tarihsel Sunuş


Nestor Makhno ve Piotr Arshinov, Paris'te sürgünde bulunan diğer Rus ve Ukraynalı anarşistlerle birlikte, 1925 yılında Dielo Truda adlı mükemmel bir aylık dergi yayınlamaya başladılar. Bu, son derece nitelikli bir teorik anarşist-komunist yayındı. Böyle bir dergi çıkarmayı yıllar önce, daha Moskova'daki Butirky hapishanesinde bulundukları günlerde tasarlamışlardı. Bu tasarı şimdi yaşama geçiriliyordu. Makhno, üç yıllık yayın dönemi boyunca, derginin hemen her sayısına bir makale yazdı. Rusya'dan kısa bir süre önce kaçan ve yazdığı Kronstadt Komünü adlı kitapçıkla Bolşevizmin maskesini düşüren Ida Mett, gruba 1926 yılında katıldı. Aynı yıl, Örgütsel Platform adlı metin yayınlandı.

"Platform"un yayınlanışı, uluslararası anarşist hareket içinde yer alan pek çok anarşist tarafından öfkeyle ve saldırgan bir tutumla karşılandı. İlk saldırı, kendisi de o sıralar Fransa'da bulunan ve Sebastian Faure ile birlikte anarşist-komünizm, anarko-sendikalizm ve bireyci anarşizmin karmakarışıklığını haklı göstermeye çalışan "Synthesis" adlı dergiyi kuran Rus anarşisti Voline'den geldi. Voline, Molly Steirner, Fleshin ve diğerleriyle birlikte "Platform"a karşı kaleme aldığı yazıda şunu söylüyordu: "Anarşizmin yalnızca sınıfların bir teorisi olduğunu ileri sürmek, onu tek bir bakış açısına indirgemek demektir."

Girişiminden vazgeçmeyen Dielo Truda grubu, 5 Şubat 1927'de, anarşistlere yönelik olarak bir 'uluslararası konferans' çağrısında bulundu; buna göre, aynı ayın 12'sinde bir hazırlık toplantısı yapılacaktı. Bu toplantıya, Dielo Truda grubu üyeleri dışında, Fransız Anarşist Gençliği Odeon'un delegesi, herhangi bir grubu temsilen değil kendi adına toplantıya gelen Bulgar Pavel, Polonyalı anarşist grubun delegesi Ranko, aralarında Orobon Fernandez, Carbo ve Gibanel'in de bulunduğu bir grup İspanyol militan, İtalyan Ugo Fedeli, Çinli Chen, Fransız Dauphlin-Meunier katıldı -bu sonuncular toplantıya herhangi bir grubu temsilen değil, kişisel olarak katılıyorlardı. Bu ilk toplantı, Paris'teki cafe'lerden birinin arkasındaki küçük bir salonda gerçekleşti.

Toplantıda, Makhno, Chen ve Ranko'dan oluşan geçici bir komisyon oluşturuldu. Hazırlanan bir bildirge, 22 Şubatta tüm anarşist gruplara gönderildi. Bildirgenin çağrıda bulunduğu uluslararası konferansı, 20 Nisan 1927'de, Paris yakınlarındaki Hay-les-Roses'de, Les Roses sinemasında toplandı.

Konferansa, ilk toplantıya katılmış olanların yanısıra, "Platform"u destekleyen İtalyan delege Bifolchi, "Pensiero e Volontà" adlı dergiyi temsilen İtalya'dan gelen ve Luigi Fabbri, Camillo Berneri ve Ugo Fedeli'den oluşan bir İtalyan delegasyon da katıldı. Bu kez, Fransızları temsil eden iki delegasyon vardı: "Platform"u destekleyen Odeon ile Severin Ferandel delegasyonu.

Asağıdaki ilkelerin benimsenmesini öneren bir taslak metin hazırlandı:

  1. Sınıf mücadelesinin anarşist düşüncenin en önemli görünümü olarak kabul edilmesi;

  2. Anarşist-Komünizmin hareketin temeli olarak kabul edilmesi;

  3. Sendikalizmin temel mücadele yöntemi olarak kabul edilmesi;

  4. İdeolojik-taktik birlik ve kolektif sorumluluk ilkesi temelinde bir Anarşistler Genel Birliği'ne gereksinim duyulduğunun kabul edilmesi;

  5. Toplumsal devrimi gerçekleştirmek için yapıcı bir programa gereksinim olduğu tezinin kabul edilmesi.

Uzun tartışmaların ardından, ilk metin üzerinde kimi değişikliklerin yapılması kararlaştırıldı. Ne var ki, bunu gerçekleştirme fırsatı bulamadılar: Polis toplantıyı bastı ve tüm katılımcılar tutuklandı. Makhno sınırdışı edilme tehlikesiyle yüz yüze kaldı; ancak, Fransız anarşistlerinin öncülüğündeki bir kampanya sayesinde bu girişim durduruldu. Fakat, "Uluslararası Devrimci Anarşist-Komünistler Federasyonu"nun kurulmasi önerisi, herhangi bir sonuca vardırılamadan suya düştü. Konferansa katılanlardan bazıları, daha önceki metne yeni eklemeler yapılmasını reddettiler.

"Platform"a yönelik diğer saldırılar Fabbri, Berneri, anarşist tarihçi Max Nettlaau ve tanınmış İtalyan anarşisti Malatesta'dan geldi. Dielo Truda grubu, bu eleştirilere, "Anarşizmi Karışıklığa İtenlere Yanıt" başlıklı bir yazıyla karşılık verdi; bunun ardından, Arshinov, 1929'da "Platform"da söz konusu eleştirilere ilişkin bir yazı yazdı. "Platform"a yönelik saldırgan eleştirilere çok içerlemiş olan Arshinov, 1933'de SSCB'ye geri döndü. 'Anarşizmi Rusya'da yeniden inşa etmeye girişmek' suçuyla ölüm cezasına çarptırıldı ve Stalin'in giriştiği tasfiye hareketi sırasında 1937'de idam edildi.

"Platform", kendisini uluslararası düzeyde örgütleme konusunda başarısız kaldı; fakat, çeşitli anarşist hareketler üzerinde etkili oldu. Fransa'da, anarşistlerin durumu bir dizi ayrılıklar ve birleşmeler tarafından belirleniyordu; 'Platformistler' kimi zaman ana anarşist örgütü kontrol ediyor, kimi zaman ise örgütten ayrılarak kendi gruplarını kurmaya zorlanıyorlardı. İtalya'da, "Platform" yandaşı anarşistler Unione Anarco-Comunista Italiana adında kısa bir süre sonra çökecek küçük bir örgüt kurdular. Bulgaristan'da, örgütlenme konusu üzerine yürütülen tartışmalar, 'liberter komünizmin ilke ve taktiklerini esas alan, kalıcı ve yapılandırılmış özgül bir anarşist örgütü hedefleyen somut bir platform' üzerinde yükselecek Bulgaristan Anarşist-Komünist Federasyonu (BAKF)'nun kurulmasına yol açtı. Ne var ki, keskin [hard-line] 'Platformistler' yeni kurulan bu örgütü tanımayı reddettiler ve kendi yayın organları olan "Probuzhdane" adlı haftalık gazetede söz konusu federasyonu sert biçimde eleştirdiler. Federasyon bundan kısa bir süre sonra çöktü.

Benzer şekilde, Polonya'da,Polonya Anarşist Federasyonu (PAF), kapitalizmin ve devletin sınıf mücadelesi ve toplumsal devrim yoluyla yıkılması, işçi ve köylü konseyleri temelinde yeni bir toplumun inşası ilkesi ile, teorik birliğe dayanan özgül bir örgütün kurulması ilkelerini kabul etti; ancak, Federasyon, otoriter eğilimlere sahip olduğunu ileri sürdüğü "Platform"u benimsemeyi reddetti. İspanya'da, Juan Gomez Casas'ın "Anarşist Örgüt: F.A.I.'nin Tarihi" adlı kitabında söylediği gibi, "İspanyol anarşizmi, Komünist Enternasyonal'in İspanya'ya girmesinden sonra sahip olduğu gücü nasıl muhafaza edeceği ve nasıl arttıracağı sorusuyla meşguldü". O tarihlerde İspanyol anarşistlerinin yalıtılmışlıktan kurtulmak ya da Bolşeviklerle rekabet etmek gibi sorunları yoktu. Bolşevikler İspanya'da hala küçük bir grup durumundaydılar. "Platform" İspanyol anarşist hareketini hemen hiç etkilemedi. 1927 yılında anarşist örgüt Federacion Anarquista Iberica kurulduğu zaman, "Platform", örgütün gündeminde yer alıyor olmasına karşın, metin henüz İspanyolcaya çevrilmemiş olduğu için tartışılamadı. O günlerde Fransa'da İspanyolca Konuşan Anarşistler Grubu Genel Sekreteri olan J. Manuel Molinas, daha sonraları Casas'a yazmış olduğu mektupta şunları söylüyordu: "Arshinov ve diğer Rus anarşistlerinin platformu, İspanya'daki hareket ya da ülke dışındaki İspanyollar üzerinde çok küçük bir etki yarattı. . . "Platform", Rus Devrimi'nin ışığı altında uluslararası anarşist hareketi yenilemeye, ona daha güçlü bir nitelik ve yetenek kazandırmaya yönelik bir girişimdi. Bugün, yaşadığımız kendi deneyimlerimizin ardından, onların bu çabasının yeterince değerlendirilmemiş olduğunu düşünüyorum."

İkinci Dünya Savaşı anarşist örgütlerin gelişimini sekteye uğrattı; fakat, Fransa'da Fédération Communiste Libertaire [Liberter Komünist Federasyon] ve 1950'lerin başında İtalya'da Gruppi Anarchici di Azione Proletaria adlı anarşist grubun kurulmasıyla birlikte, "Platform" üzerine yapılan tartışmalar yeniden canlandı. Bu iki örgüt de "Platform"u kendilerine yönelik bir referans olarak kullanıyordu (ayrıca sürgündeki İspanyolların kurduğu Federación Comunista Libertaria [Liberter Komünist Federasyon] adlı küçük bir örgüt de vardı). Bunları, 60'lı yılların sonları ile 70'lerin başlarında kurulan bir dizi örgüt takip etti -İngiltere'deki Organisation of Revolutionary Anarchists [Devrimci Anarşistler Örgütü] ile Fransa'daki Organisation Revolutionnaire Anarchiste [Devrimci Anarşist Örgüt] bunlardan bazıları.

"Platform", hala, sınıf mücadelesini esas alan, daha etkili olmanın ve içinde bulunulan siyasal yalıtılmışlığın, durgunluk ve karışıklığın üstesinden gelmenin yolunu arayan anarşistler için değerli bir tarihsel başvuru kaynağı niteliği taşıyor.

Nick Heath, 1989


On to Sunuş

Back to Index


Source: Tacanka

Return to The Nestor Makhno Archive

Other pages connected to this site:

Anarchist Groups & Organizations

An Anarchist Reader

L@ Pagin@ di nestor mcnab